Op je persoonlijke reis, zullen er momenten zijn dat je niet je meest geweldige, uitgebreide, creatieve zelf bent. Er zullen tijden zijn – vooral tijdens stress – wanneer je je terugtrekt in een vorige versie van jezelf die comfortabel lijkt. Adrenaline, hoe zit dat nou?

Een bepaald deel van jezelf zou er troost kunnen vinden. Maar als je op mij lijkt, zal je je realiseren dat je je daar niet meer zo op je gemak voelt als vroeger. Een groter deel van jezelf zal je altijd naar je vooruitgaan brengen in de volgende beste versie van jezelf.
Hoe opwindend dit ook klinkt, het is soms erg ongemakkelijk. Deze constante vooruitgang en terugtrekking, vooruitgang en terugtrekken, vooruitgang en terugtrekken zullen je het gevoel geven dat er iets mis met je is. Dat is er niet. Je bent harder voor jezelf dan je moet zijn. Het hoort allemaal bij een grotere cyclus.Het is oké om je soms terug te trekken. Omdat een creatief leven eng is als de hel. Het vergt veel van ons. En soms is het vertrouwde een geweldige plek om op te laden. Het is eigenlijk goed nieuws als het ons helpt te bevestigen dat we daar niet langer thuishoren. En vooruit zullen we marcheren. Nog een tijdje..
Tot het tijd is om je terug te trekken.
Dit is de cyclus. En het is perfect.
Maar wat gebeurt er als we te lang door marcheren, dat we denken zogenaamd geen veilige plek te hebben om ons terug te trekken!?
Dan zal je na verloop van tijd ernstige gevolgen kunnen ervaren en ik was me daarvan bewust. Rugklachten en gespannen kaken waren de eerste signalen dat er ‘iets’ niet in orde was. Ik moest eruit en de gedachten om op vakantie te gaan veroorzaakte al een soort van paniek. Het terug trekken is nodig om plezier te houden in wat je doet, nieuwe kansen en mogelijkheden te zien en je creatieve geest weer de vrije loop te kunnen geven als je weer gaat uitbreiden en vooruitgang wilt boeken. Ik marcheerde te lang en mijn creatieve geest dreigde dus ook verloren te gaan. Uitbreiding was niet meer mogelijk. Dit mocht niet gebeuren. Ik moest me terugtrekken en snel! Voor een betere versie van mezelf is rust nodig. Maar wat hield mij tegen?
Het aanbod om mee te gaan op een korte retraite kon ik dan ook niet afslaan. Ik besloot mee te gaan, maar wel in een combinatie van werk in uitvoering. (Over conditionering gesproken). En met een hoop weerstand in mijn hoofd pakte ik mijn koffer. Vooral de overgave aan een ander ritme van mijn dag bepaald door een ander viel me zwaar. Wat normaliter bij stress periodes heerlijk lijkt was erg moeilijk. Het gevoel even alles aan een ander over te laten was een enorme confrontatie. Ik kon het gewoonweg niet en mijn lichaam protesteerde op alle mogelijke manieren. Letterlijk ontpopte zich pijn in mijn gehele lichaam tijdens een verwoeste poging mij te ontspannen in de yogales.
De confrontatie was groot. Een lange periode van stress had zich meester gemaakt over mijn lichaam. Bij elke poging tot werkelijke ontspanning trilden mijn ledenmaten en mijn kaken werden steeds meer gespannen. Hoe kon ik loslaten, als mijn lichaam ervoer dat er gevaar dreigde? Maar er was geen gevaar..
Ik realiseerde me dat ik te lang op mijn adrenaline had geleefd.
Adrenaline werkt als een neurotransmitter en beïnvloedt ons gedrag meer dan bijna elk ander hormoon. Zo activeert adrenaline bijvoorbeeld ons overleving instinct maar maakt het ons ook gevoelig voor verslavend gedrag. Het kan het soort angst en chronische stress teweegbrengen waar veel mensen last van hebben. Sommige hebben zelfs een dosis adrenaline nodig om de monotonie van dagen te doorbreken en zichzelf onnodig in risicovolle situaties brengen om de leegte te vullen.
De vlucht en vechtstand waar ik zo lang in had gestaan was niet meer nodig. Alleen die knop omzetten gaat dus niet van zelf. Net als in ons dierenrijk een dier na een vluchtpoging ook niet direct in ruststand komt. Hij blijft op zijn hoede klaar om weer te vluchten. Net als ik. Als mensen verschillen we niet zo veel van dieren. Natuurlijk, we kunnen praten en denken maar biologisch is er niet zoveel verschil. Als een dier wordt aangevallen heeft hij een aantal keuzes: vluchten, vechten, verdedigen, bevriezen of verlammen. Deze keuzes kunnen effectief zijn, afhankelijk van de situatie.
Na de heftige gebeurtenis (het trauma) zijn dieren in staat de gebeurtenis van zich af te schudden, letterlijk.
Een hert dat net aan een wolf is ontsnapt staat vaak na te trillen of maakt bokkensprongen. Een vogel slaat vaak met zijn vleugels. Hiermee laten deze dieren hun lichamelijke opgebouwde spanning los. Dat trillen of beven was dus het stoppen en loslaten van mijn jarenlange proces! Ik wist er dus notabene alles van! Behalve het feit hoe moeilijk het is terug te schakelen. En wilde ik dat eigenlijk wel? Zelfs daar zat angst! Ik was een junkie geworden van mijn eigen hormoon: Adrenaline. Deze modus stelde mij toch al langere tijd in staat krachtiger en sneller te handelen. En was het niet dit hormoon dat mij meer alert maakte? Mijn hersenen zelfs in staat stelt om meer indrukken te verwerken van wat mijn ogen op dat moment zien! Het hormoon dat mij razendsnel oplossingen laat creëren tijdens problemen. En ik was daar ‘master’ in geworden.

Of ging ik in alles een probleem zien of problemen opzoeken om ze tenslotte op te kunnen lossen. Was mijn conditionering niet zo geworden dat het hormoon de macht over mij als persoon had. Dat ik inmiddels al een lichte vorm van angststoornissen had, welke dit hormoon met zich meebrengt. Hoe lang had ik al oorsuizingen, duizeligheid, een onrustig gevoel of soms wazig zicht.
Ik gooide de kenmerken naast me neer en verweet het aan het ‘aard van het beestje’; gaat wel weer over.
Mijn houding was dat ik wel met die ‘ongemakjes’ kon leven, maar des te meer realiseerde ik me nu dat ik de macht over mijn leven was kwijtgeraakt. Dat ik deze conditionering helemaal niet meer wilde! Ik wilde rust! Niet meer bang zijn, niet meer denken te moeten vechten en te vluchten. Weg met die ongemakken!Ik gaf mij over en was in 4 dagen al een compleet ander mens! Ik was mijzelf weer. Ik kon weer verder marcheren. Ik heb letterlijk de stress van me afgeschud.
Een belangrijke afspraak die ik had staan waar ik erg tegen op zag, bracht me nu geen angst meer, integendeel! Er werden nieuwe creatieve ideeën gesmeed, gelachen, handen geschud en plannen gemaakt. Voor de toekomst. Mijn toekomst zonder angst op een nieuwe fase, naar de betere versie van mezelf.
Het Stresshormoon Adrenaline houd je op de been, maar voor hoelang?
Adrenaline wordt in je lichaam aangemaakt als je lichaam in gevaar is. Dit gaat niet alleen over kwesties van leven en dood. Dit geldt ook voor situaties als je veel stress ervaart. Dit kan zijn bij situaties waarin je het enorm druk hebt, maar ook wanneer je erg boos bent, heel erg schrikt, als je bang bent, of als je heel hard aan het sporten bent. In al deze gevallen komt het stofje adrenaline vrij. En in alle gevallen speelde ik lange tijd de hoofdrol! POEF! Adrenaline ziet erop toe dat we kunnen overleven. Het zorgt er onder andere voor dat we direct, in een fractie van een seconde kunnen reageren. Adrenaline stelt je hierbij in staat om razendsnel te reageren als dat noodzakelijk is en vervult dus een erg belangrijke functie.
Adrenaline wordt ook aangemaakt wanneer het lichaam denkt dat het in gevaar is. Als je een heel spannende film kijkt of boek leest, is je lichaam niet bepaald in gevaar. Toch kan het lichaam het als zodanig eng ervaren, dat er adrenaline aangemaakt wordt.
Adrenaline zorgt er dus voor dat ons lichaam klaar is om actie te ondernemen. Maar hoe regelt de adrenaline dit? Wat gebeurt er in het lichaam waardoor we zo snel tot actie kunnen overgaan?
Adrenaline zorgt er als eerst voor dat ons hart sneller gaat kloppen. Bloed wordt daardoor sneller rondgepompt in ons lichaam met als gevolg dat de bloeddruk (tijdelijk) wordt verhoogd. Dit is erg nuttig, omdat er zodoende meer zuurstof en energie (glucose) naar de spieren wordt vervoerd waardoor we in staat zijn krachtiger en sneller te handelen.
Adrenaline regelt ook dat onze hersenen effectiever aan het werk gaan. Ons denkvermogen verbetert zodat we ons beter kunnen concentreren. Een ander voordeel van een beter functionerend brein is dat het ons meer alert maakt. De hersenen zijn zelfs in staat om meer indrukken te verwerken van wat je ogen op dat moment zien! Je creëert razendsnel oplossingen tijdens problemen. En ik was daar ‘master’ in geworden. Adrenaline is goed zolang het tijdelijk is, is het onze redder in nood.
De keerzijde van teveel adrenaline
Wanneer het lichaam te lang in een stressvolle situatie verkeert, worden alleen de belangrijkste lichaamsfuncties in stand gehouden. Alle organen die niet betrokken zijn bij ‘overleven’, worden in de ‘wachtfunctie’ gezet. Dit kan erg nare gevolgen geven voor het lichaam.
Denk bijvoorbeeld eens aan het feit dat normaal gesproken elke dag, dag in dag uit, uur in uur uit, lichaamscellen worden vernieuwd. Alle bouwstenen van je huid, spieren, botten en organen worden hierdoor onderhouden. Adrenaline stopt dit proces, waardoor je huid niet meer zo goed wordt doorbloed, wondjes minder goed genezen, spiermassa wordt afgebroken en botten brozer worden. Je concentratie en denkvermogen wordt beïnvloed.
Een ander nadeel waarvoor adrenaline verantwoordelijk is, is dat het lichaam tijdelijk geen of minder energie steekt in de spijsvertering. De energie die het lichaam binnenkomt via het eten en drinken wordt hierdoor minder goed verteerd en eerder opgeslagen in de vorm van vetreserves. Andere veel gehoorde klachten zijn: Angststoornissen, Depressie, Maag en Darmklachten, Onrustig gevoel, Zwetende handen, Hyperventilatie, Slapeloosheid, Hoofdpijn, Oorsuizen, Duizeligheid, Vermoeidheid, Krampen, Vaker moeten plassen.
Wees geen adrenalinejunkie!
De noodzaak om de hoeveelheid adrenaline in je lichaam te verminderen zal duidelijk zijn. Hoewel adrenaline een fijn gevoel kan geven, zal dit op lange termijn averechts werken met vervelende gevolgen. Schenk aandacht aan je herstel. Behandel jezelf wat meer als een topsporter die gezond en fit moet zijn. Dat betekent niet alleen dat je lichamelijk uitgerust moet zijn, maar ook mentale ontspanning moet opzoeken.

Je hoeft hiervoor niet in je bed te gaan liggen, sterker nog, in je bed is de kans groot dat je juist gaat malen en er adrenaline wordt aangemaakt. Zoek ontspanning door een eindje te wandelen in een natuurlijke omgeving, een leuk gezelschap op te zoeken of een eenvoudig boek te lezen waar je niet over hoeft na te denken. Een eindje hardlopen, zonder je hartslag te veel te verhogen werkt overigens ook uitstekend! Hierdoor wordt namelijk endorfine aangemaakt, die het adrenalinegehalte doet verlagen.
Wanneer de hoeveelheid adrenaline in je lichaam afneemt, kan het zijn dat je een bepaalde mate van lusteloosheid ervaart. Dit is normaal. Na een periode waarin je lichaam continue ‘aan heeft gestaan’, kent het lichaam ook een “down” fase. Je lichaam moet namelijk weer wennen aan een nieuwe situatie, zonder dat het steeds geprikkeld wordt door een overmaat aan adrenaline. Dit gevoel van lusteloosheid zal na verloop van tijd weer weg gaan, waardoor je lichaam en geest weer in balans zullen komen.
Adrenaline verlagen
Om adrenaline te verlagen, moet je structurele stappen zetten. Over de volle breedte moet de stress omlaag in het leven! Je regelmatig terug trekken helpt je dus angsten los te laten en brengt je verder in je ontwikkeling. Laat je creatieve geest weer vrij door af en toe rust te nemen. Sla eens letterlijk je vleugels uit, schudt de stress van je af en ga voor een korte retraite. Neem het serieus en wordt geen junk van je eigen adrenaline. Daar is het leven echt te mooi voor!
Met dank aan Carola Sprengelmeijer, die mij de mogelijkheid bood dit zelf in te zien. En waarmee ik de ervaring op deed om andere ‘junks’ in de toekomst te kunnen helpen.
Geschreven door: Anita Admiraal
Wil je meer leren over de werking van hormonen? Dan is de vakopleiding Hormoontherapie wellicht iets voor jou.