Evolutie

Deze les leert je de evolutietheorie en de belangrijkste concepten die daarmee samenhangen. Remko bespreekt de natuurlijke selectie, een mechanisme dat wordt beschreven in de evolutietheorie en waarbij individuen met bepaalde genetische eigenschappen die hen een voordeel bieden in hun omgeving, meer kans hebben om te overleven en zich voort te planten. Deze gunstige eigenschappen worden vervolgens doorgegeven aan volgende generaties, wat leidt tot veranderingen in de populatie in de loop van de tijd. Ook het verwerven en gebruiken van energie is essentieel voor organismen. Er bestaan echter trade-offs bij het alloceren van energiebronnen, aangezien energie beperkt is. Organismen moeten keuzes maken bij het toewijzen van energie aan verschillende functies, zoals voortplanting, groei, immuunsysteem en cognitieve functies. Energie is bepalend voor de functie van ons hormoonstelsel en aanmaak van neurotransmitters. Je leert hoe we overleven onder invloed van stress en welke fysieke gevolgen dit heeft.

Je leert het verschil tussen voeding van toen en nu. Over de beschikbaarheid en samenstelling van voedsel en hoe deze door de geschiedenis heen veranderd. In vroegere tijden waren mensen afhankelijk van jagen en verzamelen, terwijl tegenwoordig landbouwmethoden en geïndustrialiseerde processen de voedselproductie hebben getransformeerd. Deze veranderingen hebben invloed gehad op de voedingswaarde en de diversiteit van ons dieet. Remko bespreekt de invloeden van de landbouwrevolutie, industriële revolutie en fast-food revolutie: De landbouwrevolutie markeerde een belangrijk keerpunt in de menselijke geschiedenis, waarbij mensen overgingen van een nomadische levensstijl naar het cultiveren van gewassen en het domesticeren van dieren. Dit leidde tot een overvloed aan voedsel, maar had ook gevolgen voor de gezondheid en levensstijl. De industriële revolutie bracht verdere veranderingen met zich mee, zoals verstedelijking en veranderingen in arbeidsomstandigheden. De opkomst van de fastfoodrevolutie heeft de consumptie van bewerkte voedingsmiddelen en suikerhoudende dranken verder vergroot.

Door een mismatch in de huidige leefomgeving leer je over het ontstaan van welvaartsziekten: De snelle veranderingen in onze leefomgeving, inclusief voeding, bewegingspatronen, stressniveaus en slaappatronen, hebben geleid tot een mismatch tussen onze genetische aanpassingen en onze moderne levensstijl. Dit heeft bijgedragen aan de opkomst van welvaartsziekten, zoals obesitas, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en andere chronische aandoeningen.

Deze lessen maken je bewust van de complexe interacties tussen evolutie, omgeving en gezondheid. Het begrijpen van onze evolutionaire achtergrond helpt ons om de uitdagingen en risico’s van onze moderne levensstijl beter te begrijpen en mogelijke interventies te overwegen om een gezonder en evenwichtiger leven te leiden.